به دنبال فهمیدن پاسخ سوال فرق مشاوره و کوچینگ چیست، هستید؟ اگر تا امروز تصور می‌کردید مفهوم مشاوره و کوچینگ مشابه هم هستند، باید بگوییم این تصور کاملا غلط است. بین مشاوره مدیریت و کوچینگ تفاوت‌هایی وجود دارد.
یک کوچ کمک می‌کند که فرد توانایی حل مشکل را پیداکند در حالی که یک مشاور متخصصی است که مشکلات را خودش حل می کند. یک کوچ به مسائلی مانند ترس یا اعتماد به نفس می پردازد. یک مشاور به طور کلی در مورد مشکلاتی که مستقیماً به تجارت شما مربوط می شود، کمک می کند. اما در چه مواردی باید از کوچ یا مشاور بهره گرفت؟ فرق مشاوره و کوچینگ چیست؟ مسائلی است که در این مقاله به آنها می‌پردازیم.
مشاوره چیست؟
مشاوره به فرایند تخصصی بین مراجع و مشاور گفته می‌شود. به عنوان مثال، شما تصمیم دارید که تا ماه آینده یک کسب و کار نسبتا بزرگی را راه‌اندازی کنید. ابتدا باید به فردی مراجعه کنید که آگاهی لازم در شروع به فعالیت در صنعت مشابه را داشته باشد تا بتوانید از راهنمایی‌های او استفاده کنید؛ درواقع، در این شرایط آن فرد به شما مشاوره داده است.
برای آنکه روند مشاوره با دقت بیشتری پیش برود، باید هرگونه اطلاعاتی که می‌تواند در روند مشاوره کمک‌کننده باشد را در اختیار مشاور خود قرار دهید.
به طور کلی مشاوره به معنای رای خواستن و نظر دیگری برای انجام کار است.
مشاوره مدیریت یک از انواع مشاوره کسب و کار است که برای آشنایی با آن مقاله «مشاوره مدیریت چیست؟» را مطالعه کنید.
آیا مشاوره همان راهنمایی است؟
خیر، مشاوره به معنای راهنمایی نیست. زیرا وقتی از راهنمایی صحبت می‌کنیم یعنی فردی به منظور پیشگیری از مشکلات و فشارهای روانی به ما کمک می‌کند. اما مشاوره نوعی از خدمات راهنمایی تلقی می‌گردد. مثلا در راهنمایی ممکن است تلقین، پند و اندرز و … صورت گیرد که این مبحث در مشاوره تعریف نشده است.
انواع روش‌های مشاوره
مشاوره به صورت‌های گوناگونی از جمله گروهی و فردی انجام می‌شود. در مشاوره گروهی، افرادی با مشکلات مشابه در مکانی گرد هم می‌آیند و سوالات خود را بپرسند. در مشاوره فردی نیز با مراجعه به دفترهای مشاوره در سطح شهر می‌توان از تجربیات مشاور استفاده کرد.
همانطور که از اسم آن پیداست هدف اصلی مشاوره فردی اتخاذ تصمیم منطقی سازگار با نیازهای شخصی و اجتماعی فرد است. اما در مشاوره گروهی، جمع، بیشتر جنبه تبادل نظر دارد و همگی از اطلاعات و مباحث استفاده می‌کنند.
پس می‌توان گفت هدف اصلی مشاوره گروهی تصمیم‌گیری درست درباره موضوع بحث شده در گروه است.
یک مشاوره خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
اگر بنا به دلایلی قصد دارید در موضوع خاصی مشاوره شوید، باید بدانید که یک مشاور کاربلد از چه خصوصیاتی برخوردار است.
- برخورداری از مهارت‌های ارتباطی: یک مشاور خوب از بیان شیوا برخوردار بوده و به‌خوبی می‌داند چگونه با کلام خود بر فرد تاثیر مثبت بگذارد.
- احساس همدردی: قرار نیست مشاور شمشیر را از پشت ببند و با تمامی حرف‌هایتان مخالف باشد. زیرا ویژگی مشاوره خوب این است که در تمامی مشکلات مراجعه کننده، با او همدردی کند. این‌کار موجب احساس راحتی فرد می‌شود و دیگر در مطرح کردن دیگر حرفایش موذب نخواهد بود.
- رعایت اصول اخلاقی: همه ما از افراد بی‌ادب و بداخلاق بیزاریم. اگر مشاور نتواند از لحن محترمانه برای مشاوره دادن استفاده کند، قطعا آینده خوبی نخواهد داشت. پس توجه داشته باشید از دیگر خصوصیات مشاور حفظ احترام مراجعه‌کننده است.
- روشن فکر بودن: یک مشاور خوب علاوه بر بردباری که دارد روشن فکر است. همچنین در برابر تحقیقات و روش‌های جدید انعطاف زیادی دارند.
- قابل اعتماد: فکر نمی‌کنیم چیزی بدتر از بی‌اعتمادی، روحیه فرد را تخریب کند. اگر شما به عنوان یک مشاور قابل اعتماد شناخته شده‌اید، تبریک می‌گوییم زیرا ۹۰ درصد راه را درست آمده‌اید.
حال که بخوبی با مفهوم مشاوره آشنا شده‌اید، وقت آن رسیده که برای پی بردن به پاسخ فرق مشاوره و کوچینگ چیست؟ بدانیم که بدانید کوچینگ چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
کوچینگ چیست؟
درواقع کوچینگ به معنای مربی است. لطفا با مربی ورزش اشتباه نگیرید؛ چرا که این مربیگری می‌تواند در دیگر تعاریف به معنی توسعه باشد. نمی‌خواهیم خیلی گیج‌تان کنیم اما همینقدر بدانید کوچینگ نوعی رابطه دوطرفه است. کوچ یا همان مربی تلاش می‌کند تا مراجعه‌کننده به هدفش متمرکز شود و به نتیجه عالی دست یابد.
در تعاریف دیگر باید بدانید به روندی که موجب بهبود عملکرد در زندگی عاطفی، اجتماعی، حرفه ای و … می‌شود، کوچینگ می‌گویند.
آشنایی با اصل کوچینگ
کوچینگ به نوعی مکالمه گفته می‌شود که روند یادگیری را سرعت می‌بخشد. بنابراین از آنجایی که کوچینگ نوعی سوال کردن هم محسوب می‌شود می‌تواند در بهبود زندگی روزمره نیز موثر باشد. همچنین کوچینگ می‌تواند در حل مساله به شما کمک کند تا فرد را به سمت هدف نهایی سوق دهد. به طورکلی، هدف اصلی در کوچینگ تغییر رفتارها به جهت بهبود آن است.
توسعه فردی به کمک کوچینگ
همانطور که گفتیم، در فرایند کوچینگ هنر به‌سازی عملکرد افراد تقویت می‌گردد.
بگذارید کمی راحت‌تر این مطلب را بیان کنیم. فرض کنید مادری دختر خود را نصیحت می‌کند و به او می‌گوید دخترم حواست به ارزش‌های خود باشد و نگذار کسی سرت کلاه بگذارد. وقتی دختر می‌گوید چشم مادر حواسم به این موضوع است، آیا او دیگر این موضوع را به‌خوبی یاد گرفته؟
قطعا اینگونه نیست زیرا تنها با گفتن موضوع، روند یادگیری شکل نخواهد گرفت بلکه باید با شیوه‌های مختلف کوچینگ فرد را به سمت هدف سوق داد.
معرفی شیوه‌های کوچینگ
کوچینگ دارای شیوه‌های متفاوتی است که عبارتند از:
- در کوچینگ به‌جای اینکه نظری طرح شود، ایده‌های منحصر‌به‌فرد از ذهن فرد استخراج می‌گردد.
- کوچینگ دستوری نیست و کاملا منعطف و کارآمد است.
- در این روش از هرگونه قضاوت جلوگیری می‌شود و به افراد در پیشرفت کمک می‌کند.
- کوچینگ تنها میدانی است که با تمرین و تکرار می‌بایست آن را تقویت کرد.
آشنایی با ۶ مهارت اصلی در کوچینگ
در این قسمت قصد داریم ۶ مورد از اصلی ترین مهارت‌های کوچینگ را به شما معرفی کنیم.
1. متمرکز بودن
به عنوان یک کوچ باید حواستان باشد که مسائل روزانه و پیش پا افتاده، شما را از مبحث اصلی دور نکند. قبل از هیچ‌چیز باید در مسیر درست، جلسه را هدایت کنید. هرچقدر در این مهارت تبحر داشته باشید، برگ برنده در دست شماست.
2. همدل بودن به جای همدردی
اگر یادتان بیاید در تعریف ویژگی‌های مشاور ذکر کردیم که یک مشاوره خوب باید با مراجع کننده همدردی کند. حال در اینجا موضوع فرق می‌کند. کوچ باید همدلی را بیاموزد و جایگاه فرد را درک کند.
نکته: همدلی یکی از بهترین و مهم‌ترین مهارت‌های کوچ محسوب می‌شود.
3. پرسشگری قدرتمند
به یاد داشته‌باشید که این طرح سوالات هستند که می‌توانند به زندگی فرد بهبود بخشند. شاید کمی برایتان گنگ باشد اما نگران نباشید ما اینجا هستیم تا همه‌چیز را برای شما شفاف کنیم. یک کوچ با طرح سوالات خوب، می‌تواند به جواب‌هایی دست یابد که موجب رفع مشکل می‌شود.
4. دوری از تعصب و برخورداری از ذهن باز
به عنوان یک کوچ باید با ذهنی باز و دوری از هرگونه تعصب در حوزه خود فعالیت کنید. کنجکاو بودن علاوه بر اینکه خطری ایجاد نمی‌کند بلکه بیانگر حرفه‌ای بودن کوچ است.
در اینجا منظور از ذهن باز، به فردی اشاره می‌کند که می‌داند هرفردی نظر متفاوت مربوط به خود را دارد و باید به تمامی آنها احترام گذاشت.
5. گوش شنوا بودن
از دیگر مهم‌ترین ویژگی‌های کوچ گوش‌شنوا است. همه ما تا به امروز با افرادی برخورد داشته‌ایم که بسیار با ادراک بوده و هنر گوش‌دادن را به‌خوبی یاد دارند. این افراد در حین حرف زدن شما سکوت کرده و در پایان نظراتشان را اعلام می‌کنند.
6. یک کوچ هیچوقت راهکار ارائه نمی‌هد
هیچگاه در فرایند کوچینگ به افراد راه‌حل‌های حاضر و آماده پیشنهاد نمی‌شود. در اصل باید ماهیگیری آموزش داده‌شود. یک فرآیند کوچینگی افراد را در موقعیت اجرایی و عمل‌کردن قرار می‌دهد تا افراد با مهارت‌هایی که یاد می‌گیرند ظرفیت‌های خود را شناسایی کرده و با بکاربردن آنها مشکلات را از پای دربیاورند.
چه افرادی به کوچینگ نیاز دارند؟
- افرادی که برای رسیدن به هدف، وقت، هزینه و انرژی زیادی را صرف می‌کنند.
- افرادی که بسیار ریسک‌پذیر هستند.
- افرادی که خود را در اقبال دیگران مسئول می‌دانند.
- افرادی که در حوزه دانش و مهارت خاص، تبحر دارند.
- و افرادی که تا حد زیادی از سلامت روان برخوردار هستند.
جمع‌بندی
از گذشته تا به امروز خیلی از افراد بر این باورند که کوچینگ همان مشاوره است. اگر شما برای حل مشکلی پیش یک مشاور بروید، مشاور برای شما حکم سرمشق دارد اما در تعریف کوچینگ دیگر خبری از سرمشق نیست چراکه اصل کوچ، به‌کار‌گرفتن فرایند کوچینگ است.
جالب است بدانید طی تحقیقاتی که درسال 2017 انجام شد، 30 درصد افراد تعریف کوچینگ را درست و 70 درصد دیگر اشتباه بیان کرده‌اند. حال شما با خواندن این مقاله به افزایش آن 30 درصد کمک کرده‌اید.
امیدواریم شرح مطالب بالا، در یافتن پاسخ فرق مشاوره و کوچینگ چیست؟ به شما کمک کرده‌باشد. لطفا نظر خود را در صورتی‌که تجربه‌ای در این زمینه دارید، در بخش نظرات، با ما و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
