اگر شما هم کارهای زیادی دارید و فعالیت‌هایتان به نحوی هست که دائما تمرکز خود را از دست می‌دهید و در پایان روز می‌بینید که ظاهرا زیاد کار کرده‌اید و به دلیل حجم زیاد کارهایتان خیلی هم خسته شده‌اید اما نهایتا به نتایج مطلوب و رضایتمندی نرسیدید این مقاله برای شما مناسب و مفید است.
در این مقاله ابتدا تعریف تمرکز را باهم مرور خواهیم کنیم، سپس عوامل موثر بر تمرکز را بررسی می‌کنیم و در انتها راهکارهای عملی برای تقویت تمرکز را ارائه می‌کنیم.
پروفسور سمیعی میگوید: تمرکز یعنی همه چیز.
یعنی هر جایی موفقیتی، پیشرفتی و نتایجی عالی به دست آمده همه آنها به یک دلیل حاصل شده و آن هم تمرکز و توجه تام و تمام به موضوع مورد نظر بوده است.
تمرکز موضوعی کاملا نسبی است یعنی ممکن است ما در آن واحد به دو یا چند مورد توجه داشته باشیم در این صورت تمرکز ما به طور کامل روی یک موضوع نخواهد بود چنانچه میخواهیم در موضوعی موفقیتی کامل داشته باشیم بایستی حتما تمام توجه خود را معطوف آن موضوع بکنیم در غیر اینصورت هیچگاه نتیجه کامل به دست نخواهیم آورد بلکه به نسبتی که به آن موضوع توجه و تمرکز می‌کنیم به همان نسبت نتیجه خواهیم گرفت.. همین مسئله نکته‌ای هست که بسیاری افراد، مدیران، کارآفرینان و عموم مردم به آن بی توجه هستند و آن وقت انتظار هم دارند که بهترین نتیجه ممکن را کسب کنند در حالیکه اولین فرض و پیش‌زمینه ابتدایی را رعایت نکرده‌اند.
عوامل موثر بر تمرکز:
دو دسته از عوامل روی تمرکز موثرند، عوامل بیرونی و عوامل دررونی.
عوامل بیرونی:
آنچه امروزه تحت عنوان عصر انفجار اطلاعات و عصر انفجار شبکه‌های اجتماعی در حال رشد، گسترش و پیشرفت است دارای مزایای فراوانی است. از یک طرف باعث کاهش هزینه‌های مالی است، از طرف دیگر باعث شکسته شدن مرزها جغرافیایی-سیاسی است که بدون هیچگونه محدودیت‌های معمول شما می‌توانید با هر شخصی و در هر نقطه از جهان ارتباط تصویری و کلامی برقرار کنید به منابع روز و علمی دنیا دسترسی داشته باشید. در کلاس‌ها و آموزش‌های آکادمیک دانشگاهی از هر دانشگاهی در هر کشوری ثبت‌نام کنید و در آن دانشگاه تحصیل کنید، به منابع علمی، کتاب‌های روز دنیا، کتابخانه‌های دانشگاه‌ها و موسسات علمی دسترسی داشته باشید و بسیاری مزایا و امتیازات دیگری که تا همین ده سال پیش اصلا چنین امکانی وجود نداشت و برای داشتن چنین امکاناتی سال‌ها انتظار نیاز بود و گاهی شاید هیچ وقت به آنچه میخواستیم نمیتوانستیم برسیم.
این امکان دنیای تجارت را هم متحول ساخته است، تجارت‌های امروز نیز دیگر همانند گذشته نیستند، سایت‌های بسیاری همچون آمازون، دیجی‌کالا، تجارت رمز ارزها، بورس، و … خود انقلابی در دنیای کسب‌وکار و درآمدزایی است.
همین الآن که در حال خواندن این مقاله هستید هم خودش شاهدی بر ماجراست که به راحتی به چنین امکانی دسترسی دارید.
اما نکته‌ای که در اینجا بسیار مورد غفلت و شدیدا مورد نیاز هست مهارتی است به نام مهارت تمرکز. اگر ندانیم کجاییم، چه کاری داریم می‌کنیم، هدفی نداشته باشیم، این عصر انفجار اطلاعات می‌تواند همچون سیلی ویرانگر اصلی‌ترین دارایی ما که همانا تمرکز است را نابود کند و از بین ببرد.
هر صبح با شروع روز و هر شب با پایان روز خود، زمانی را برای خودمان خارج از دنیای مجازی در نظر بگیریم که تعیین کنیم که امروز چرا و با چه هدفی و به چه مدتی در شبکه‌های مجازی، اینترنت، حتی پای تلویزیون، شبکه‌های ماهواره‌ای، تلفن، گوشی همراه و …. وقت و زمان صرف کنیم، چه دستاوردی برای خودمان در نظر گرفتیم به چه چیزی رسیدیم. آنچه برایش زمان صرف کردیم مفید و سازنده بوده باعث رشد و نشاط و بالندگی من شده یا باعث عقبگرد و غم و ناراحتی من شده‌اند.
عوامل درونی:
شامل عواملی است که ذهن و درون ما را به خود معطوف می‌کنند. بسیاری افراد تصور می‌کنند که همیشه این محیط و دیگران هستند که باعث از بین رفتن تمرکز آنها می‌شوند و دائم محیط، اطرافیان، شرایط بیرون از خود را سبب از دست رفتن تمرکز خود می‌دانند. آیا تا به الآن به بازیگران تئاتر، بازیکنان تیم‌های ورزشی و یا کارمندان بانک‌ها توجه کرده‌اید. بهترین مثال ممکن در رد این فرض که عوامل خارج از درون ما دلیل این امر نیست همین بازیگران تئاتر، بازیکنان مسابقات ورزشی، کارمندان بانک‌ها و تمام افرادی هستند که اتفاقا در محیط هایی به مراتب پر جمعیت فعالیت می‌کنند و هیچگاه این بهانه را ندارند که جمعیت اطراف، محیط و شرایط باعث از دست رفتن تمرکز من شده‌اند. بازیگران تئاتر بر روی سن، بازیگران نمایشنامه‌های خیابانی در خیابان نه تنها در جلوی جمعیت تمرکز خود از دست نمی‌دهند که اتفاقا کاملا برخلاف تصور عمومی با تمرکز کامل و بدون حتی کوچکترین استرس به بازی و نمایش خود می‌پردازند.
چرا اینها حضور جمعیت، محیط و شرایط را عامل بر هم خوردن تمرکز خود نمی‌دانند؟
تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید؟
اصلی‌ترین دلیل تمرکز آنها دقیقا این امر است که آنها به لحاظ فکری و ذهنی این موضوع را باور دارند که آنچه تمرکز آنها را رقم می‌زند در درون آنهاست و محیط بیرون، اطرافیان و شرایط تعیین کننده تمرکز آنها نیست.
ما هم باید به لحاظ ذهنی و درونی برای داشتن مهارت تمرکز خودمان کار کنیم. ذهن خود را برنامه‌ریزی کنیم. برای روز، هفته، سال خود برنامه مکتوب و نوشته شده طراحی کنیم، برای هر نوع ارتباطی به صورت مجازی، حقیقی و حضوری از قبل پیش‌بینی لازم را داشته باشیم. حتی به این نکته توجه کنیم که چون دنیا و شرایط گاه غیرقابل پیش‌بینی است، به صورت ذهنی این موضوع را هم در نظر بگیریم و آن را با نام عوامل پیش‌بینی نشده در برنامه خودمان بگنجانیم تا در صورت مواجهه با چنین شرایطی هم تمرکزمان از دست نرود. در پایان این جمله از برایان تریسی که در برنامه‌هایتان همیشه گزینه‌ای به عنوان بدترین اتفاق ممکن را هم پیش‌بینی کنید و قرار دهید تا هیچگاه غافلگیر نشوید و بتوانید با خونسردی کامل و تمرکز عالی به برنامه خودتان برسید و تمرکز خودتان را حفظ کنید.
جمع‌بندی:
در این مقاله به دو موضوع تاثیرگذار روی تمرکز با عنوان عوامل بیرونی و درونی پرداختیم، شبکه‌های اجتماعی، امکانات دنیای جدید را بررسی کردیم و اینکه چطور با این امکانات دنیای امروز ارتباط و برخورد داشته باشیم. در ادامه به عوامل درونی نگاهی انداختیم و شرح دادیم که عوامل درونی مهمترین دلایل تمرکز فردی است اینکه چطور کنترل عوامل درونی را در دست بگیریم توضیح دادیم و مثال‌هایی را بیان کردیم.
در پایان از شما می‌خواهم به مدت پنج دقیقه با خودتان خلوت کنید و ببینید این دو عامل چگونه می‌تواند به شما در تسلط به مهارت تمرکز کمک کند و تمرکز شما را در کارهایتان، در زندگی و در سایر جنبه‌هایی که با آنها در ارتباط هستید بیشتر بکند.
نویسنده: محمدمهدی طاری
