استعدادیابی ، گام اول خاص بودن

استعدادیابی ، امری است که در موفقیت تحصیلی و شغلی، از اهمیت بالایی برخوردار است. استعداد چیست؟ ذاتی است یا اکتسابی؟ ثابت است یا قابل پرورش؟ چگونه میتوانیم استعداد خود را کشف کنیم؟ چگونه می توانید از استعداد خود در جهت رشد و شکوفایی بهره ببریم؟ چگونه می توانیم از استعدادمان، کسب درآمد کنیم؟ آیا نقطه استعداد ما، می تواند منشا درخشش های ما باشد؟ و سوال های بسیار دیگری که ذهنمان را در مورد استعداد مشغول کرده است. در این مقاله به اهم سوالاتی را که در مسیر کشف و بکارگیری استعدادها وجود دارد، پاسخ می دهیم و در پایان، یک روش کاربردی برای کشف و به کارگیری استعداد را معرفی می­کنیم.

معنای لغوی استعداد

بسیار شنیده ­ایم که فردی کاری را به خوبی انجام می دهد بی آنکه آموزشی دیده باشد؛ کمی پرورش در یک توانایی ذاتی، منجر به شکوفایی استعداد می شود. اما استعدادیابی در گام­های ابتدایی، منوط به شناخت مفاهیم است.

استعداد در فرهنگ معین بدین صورت معنی شده است: آماده شدن، مهیا گشتن، آمادگی، ساز، ساختگی، توانایی. معادل انگلیسی استعداد، Talent به معنی “توانایی فرد در انجام یک کار، مخصوصا اگر به او آموزش داده نشود” معنی شده است.

با توجه به معانی مختلفی که در منابع گوناگون برای واژه ­ی “استعداد” آورده شده است، میبینیم که توانایی ذاتی در تمامی متون آورده شده است اما در ادامه به یادگیری و پرورش آن نیز اشاره شده است. نتیجه میگیریم استعداد، توانایی ذاتی برای انجام است اما در عین حال قابل پرورش و ارتقا است.

زمینه­ های مختلف استعداد

میدانیم که انسان، موجودی چند بعدی است. فعالیت های انسان در طول زندگی، مجموعه ای از فعالیت­ها و امور شخصی، علمی، ورزشی، شغلی و حرفه ­ای، اجتماعی و .. است. لذا انسان می­تواند در بیشتراین جنبه ­ها، استعداد داشته باشد و   البته در یک یا چند جنبه دیگر، استعداد ویژه ای نداشته باشد.

به طور مثال ممکن است یک فرد به طور همزمان در دروس هنری و ریاضی، استعداد خوبی داشته باشد و بتواند در هر دو زمینه این استعداد را شکوفا کند؛ در عین حال ممکن است همین فرد در هیچ کدام از رشته ­های ورزشی، استعداد خوبی نداشته باشد و ورزش را فقط برای کسب سلامتی و به صورت غیرحرفه­ ای انجام دهد.

کشف استعداد

در کتاب “خاص باش“ دریچه جدیدی از مفهوم استعداد به روی خوانندگان باز شده است. در حالیکه اغلب تصور می شود، استعداد صرفا یک نوع توانمندی ذهنی برای انجام کاری است، در این کتاب سه بعد مختلف برای استعداد بیان شده است. در واقع استعداد در معنای عام خود آمادگی برای انجام کار تعریف شده که شامل سه بعد آمادگی عاطفی، ذهنی و رفتار می باشد.

• آمادگی عاطفی و روانی: بیانگر تمایل و گرایش ما است. اینکه ما تحت تاثیر چه جاذبه و دافعه­ هایی هستیم و از آن­ها چه لذت­ها و رنج­هایی را تجربه می­کنیم، در نوع اول آمادگی می­گنجد. اهمیت آمادگی عاطفی و روانی به این دلیل است که بدون تمایل قلبی، تمرکز ذهنی ممکن نیست. اگر به شغلی که شیفته­ ی آن هستید، مشغول باشید، راه پررنج موفقیت و صعود به قله را با ماجراهای شوق انگیز و لذت بخش طی خواهید کرد.

• آمادگی ذهنی و فکری: هوش و حافظه دو مفهوم مکمل هستند.هوش توانایی تولید ایده ها و اندیشه های جدید و حافظه توانایی ذخیره سازی و به خاطر سپردن این اندیشه هست. زمینه تخصصی هر فرد باید با توانمندی­های ذهنی او متناسب باشد.

• آمادگی جسمی و رفتاری: این بخش مربوط به آن دسته از تخصص­هایی است که به مهارت­های جسمی و رفتاری نیاز دارد. به طور مثال چابکی، سلامت و آمادگی جسمی برای فردی که به صورت حرفه­ ای در یک رشته ورزشی فعالیت می­کند، استعداد تلقی می­شود. چهار نکته بسیار مهم و کاربردی در مورد آمادگی جسمی و رفتاری در کتاب “خاص باش” آمده است که از حوصله این مقاله خارج است.

برای اینکه در این مورد بیشتر بدانید، به فصل دوم کتاب “خاص باش“ مراجعه کنید.

اقدام عملی استعدادیابی

در کتاب خاص باش در مورد استعدادیابی و پرورش توانایی­های ذاتی و انتخاب حرفه­ ای متناسب با توانایی­ها و استعدادهای فردی، به تفصیل صحبت شده است. آنچه در اینجا لازم به ذکر است، اهمیت آزمون­ استعدادیابی است. آزمون­ استاندارد استعدادسنجی ، تمایلات فکری و رفتاری ما را مشخص می­کند.

در بخش محصولات سایت خاص باش ، ورژن 2021 از آزمون استعدادیابی نقاط قوت کلیفتون قرار گرفته است این آزمون با بیش از یکصد سوال، استعداد افراد را به صورت کاملا تخصصی شناسایی می­کند. پاسخ این تست ، یکی از معیارهای تعیین کننده در انتخاب حرفه و شغل آینده شماست.